Gelenek ve Mûsikî Üzerine

-

Katmanlı bir yapıya sahip olan kavramların çoğalarak kavramsal bir yığın haline  gelmeleri, yeni üretilen kavramların gelenekle olan ilgi düzeylerinin “sorgulanmaması yla”  doğrudan ilgilidir. Çünkü “öz” bazen kavramın işaret ettiği alanın tam merkezinde, bazen  yakınında bazen de çok uzağında kalabilir. Eğer bu mesafeler göz ardı edilir ise yeni kavram  üretmenin önünde hiçbir kısıt kalmayacak, aynı zemine bakan farklı zaviyelerden farklı  kavramlar türeyecek, araştırmacı da bu yığınları kaleminin ucunda taşımak zorunda kalacaktır.  Gelenekle olan ilişki incelenirken de “geleneksel”, “icat edilen gelenek” ve “gelenekçilik”  kavramlarının ifade alanına bir göz atmak gerekir. Çünkü bu dairede, yığınların oluşum  sebeplerini görmek mümkündür. Kavramların arasında oluşan makaslar da yeni kavramların  oluşmasına zemin hazırlar. Çünkü sanatçı ve sanatkâr örneğinde olduğu gibi kavramlar  arasındaki makas günden güne açılmaktadır. Bu gibi sebeplerle oluşan kavram dağları  neticesinde gelinen noktada kuramsal alanda bir tıkanıklık söz konusudur. Buradaki tıkanıklığın  izâlesi için de yine kavramların gelenekle olan ilişkisine ve “geleneğin” mûsikîyle olan  ilişkisine bakmak gerekir. Bu noktada kavramların tartışılarak ve geleneğe/gelenekli olana  bağlanarak yoluna devam etmesi önem kazanır. Aksi takdirde mûsikîde nota versiyonlarında  olduğu gibi çeşitlilikten doğan bir yığınlaşma, yığınlaşmadan kaynaklı bir söylem bunalımı  kaçınılmaz hale gelir. Makalede çeşitli örnekler üzerinden gelenek ve mûsikî arasındaki ilişki  değerlendirilecek; söylem bunalımına ve kuramsal tıkanıklığa sebep olan zemin üzerinden bir  okuma sunulacaktır.

Yazının devamı: https://www.academia.edu/38076332/Gelenek_ve_M%C3%BBsik%C3%AE_%C3%9Czerine_Bir_Okuma_Denemesi

Yorumlar

Yorum Gönder

Bu blogdaki popüler yayınlar

"Millet Bu Müziği İstemiyor!"

-
Bir proje görüşmesinde “salon dolmaz”, “izleyici gelmez” nidaları havalarda uçuşuyorken, ilgili birimin amiri “millet bu müziği istemiyor!” diyerek son noktayı koymuştu. Milleti popüler kültüre boğanların ilk iki sloganına alışıktım; fakat bu sonuncusu, benim için (yıllar önce) yeni bir argüman olmuştu. Öncelikle şunu söylemelim ki bir projeyi milletimizin beğenisine sunmak için önüne popülerlik çıtasını eklemek, aslında milletimizin seçimlerini daraltır. Malumunuz insanlar seçimlerini onlara sunulan seçenekler üzerinden yaparlar. Bu seçenekler ne kadar çeşitli olursa, sonuç da o kadar çeşitlenir; seçeneklerin daralması ise sonucu sadece belirli bir yöne doğru çeker. Bu nedenle bir seçenek olarak gelenekli sanatların masada olması her durumda toplumun iyiliğine olacaktır. Çünkü bu kadim mirasın mirasçıları değerli milletimizdir. Onun kendi kültürünü görmesine engel olacak uygulamalar, kültürle millet arasına bir set çekerken, milletimizin kültür emperyalizminin ağır bombardımanlarına k...
Devamı

Perdeler

-
Değerli hocam Neyzen Niyazi Sayın, mûsikîyi “iki perde arasındaki mânevî münâsebet” olarak tanımlar. Mûsikîde sesleri ifade eden perde kavramının mûsikî tanımında anılması, aslında icra süreçleri açısından değerli bir bakış açısını da ortaya koyar. Perdelerin birbirlerine göre konumlarının değişmesi, seyir denen cümle kurulumu ve hareket tarzıyla yeni bir hâl almaları, mûsikîye geniş ve gizemli bir alan sağlar. Perdelerin birleşerek oluşturduğu dörtlü ve beşliler, yine kendi aralarındaki ilişkiyle dizileri, oradan da makamları oluşturduğunda, bu kadîm sürecin yapı taşı olarak yine perdeleri görebiliriz. Bu nedenle perdelerin nazariyatımız içerisindeki yeri, icra açısından hayatîdir denebilir. Perdelerin nazari sistem içerisindeki -başka bir deyişle mûsikînin yazılı kısmındaki- önemini bu şekilde özetledikten sonra, icradaki değerine de bir bakmak gerekir diye düşünüyorum. Bazen mûsikîyi dinlerken -örneğin bir taksim içerisinde- bir bölüm, bazen de icranın tamamı bizi zamandan ve mekând...
Devamı

Kavramlarla Gör(eme)mek

-
Kavramlarla algıladığımız bir hayatın içerisindeyiz. Modernin yüksek hızıyla hareket ederken yeni kavramları daha çok görüp, daha fazla biliyoruz artık. Bu kavramlar, görünmez olanı görünür yaparken zihin dünyamızda bir yönlendirme aracı olarak da işlev görüyor. Aynı kavram çatısı altında, yakın zaviyelere açılan pencereler zamanla farklı algılara seslenebiliyor; algılar da kavramları zaman içerisinde değiştirebiliyor. Algıların yönetilmesinde bir araç olarak kullanılabilen kavramların dünyasına girebilmek için Platon’un mağara alegorisini hatırlamakta fayda var. Bir mağarada sadece karşılarındaki duvara bakabilen mahkûmların, arkalarında yüksekçe bir duvar olduğunu; duvarın arkasında da bir ateş yandığını düşünelim. Duvarın üzerinde yürüyenlerin gölgeleri mahkûmların karşısına yansıdığında, arkalarına bakamayan mahkûmlar bir süre sonra gölgelerin konuştuğuna ikna olurlar. Mağarayı kurgulayanların istediği yönde hareket eder mahkûmların tüm algıları. Sosyal medyanın kurgulanmış havası ...
Devamı